گزارش نشریه آتلانتیک از مسئله مدارس غیرانتفاعی؛ انگلیس مدارس خصوصی را منحل می نماید - واندر هنگر

برای دیدن بریتانیای کبیر با تور انگلیس همراه باشید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، نشریه آتلانتیک اخیراً به مناسبت مطرح شدن مباحثی راجع به جمع شدن مدارس خصوصی در انگلستان، گزارش جالبی درباره این مدارس منتشر نموده است. متن کامل آن را اینجا می خوانید:

کالج ایتون که در شهری تاریخی در کرانه رودخانه تیمز در کنار قلعه ویندزور بنا شده، بیشتر شبیه به یک شهر کوچک می ماند تا یک کمپ دبیرستانی. این مدرسه صدها ساختمان، ده ها موزه و گالری خود را با شهرت زیادش در خصوص پرورش نخبگان انگلیسی را به رخ شهروندان این کشور می کشد.

نخست وزیران قبلی و کنونی، قانون گذاران، قضات و تعداد بی شماری از کسانی که طبقه حاکم کشور را تشکیل داده اند، از درهای این شهر کوچک گذشته اند.

از همه این ها گذشته، فارغ التحصیل شدن از ایتون، یا هرکدام از مؤسسات آموزشی خصوصی که با شهریه های فراوان همراه باشد، تضمین نماینده عضویت مادام العمر در یک طبقه از جامعه بریتانیایی است که حتی در سن 13 سالگی نیز طبقه اجتماعی فرد را معین نموده و ثروت، قدرت و فرصت هایی که می تواند در دهه های بعد به دست آورد را تضمین می نماید.

امتیازاتی که این مدارس ایجاد می نمایند، چندان هم ارزان به دست نمی آیند. هزینه فرستادن یک کودک به مدرسه ایتون در حدود 42 هزار و 501 پوند (معادل 51 هزار و 504 دلار آمریکا) در هر سال است؛ قیمتی به مراتب بالاتر از متوسط دستمزد سالانه بریتانیایی ها که در حدود 28 هزار و 677 پوند است. گرچه بورس های تحصیلی بر اساس شایستگی و یا احتیاجمندی نیز از محل یاری های مردمی 400 میلیون پوندی به این مدرسه به بعضی از بچه ها اعطا می گردد اما این بورس ها تنها به 7 درصد از 1300 پسری که در این مدرسه تحصیل می نمایند تعلق می گیرد. ایتون مانند بسیاری از مدارس خصوصی انگلستان مختلط نیست و به صورت تک جنسیتی اداره می گردد و بدین ترتیب از این بورس ها تنها پسران می توانند استفاده نمایند.

دسترسی به مدارسی مانند ایتون از دیرباز محل نگرانی بسیاری بوده است چراکه فارغ التحصیلان این مدارس خصوصی تسلط خوبی بر شغل های برتر انگلستان داشته اند. اما صعود بوریس جانسون در عالم سیاست و برگزیده شدن او به عنوان نخست وزیر که بیستمین مقام انگلیس از مدرسه ایتون بوده است این مسئله را دوباره در افکار عمومی زنده کرد.

در شرایطی که بسیاری این مدارس را محلی برای آموزش نسل های بعدی رهبران و اندیشمندان می دانند، منتقدان، این مدارس را جزو استحکامات و سنگرهای طبقه حاکم می دانند که امتیازاتی را برای خود قائل هستند.

این مسئله که بیش از یک چهارم قانون گذاران انگلستان ازجمله اکثریت کابینه جانسون در مدارس خصوصی آموزش دیده اند، - چهار برابر نرخ جمعیت کسانی که در مدارس معمولی آموزش دیده اند - این فرضیه را بیشتر به پیش می برد که این مدارس برای ایجاد امتیاز برای فرزندان طبقه حاکم ایجاد شده است.

این موضوع در شرایط حاضر این بحث را به صورت ملی به وجود آورده است که آیا این موسسه ها اصولاً باید وجود داشته باشند؟

در عصری که تحرک اجتماعی در انگلیس واقعاً در رکود به سر می برد - زمانی که کسانی که پیروز شده اند، از والدینی به دنیا آمده اند که خودشان هم پیروز بوده اند - بسیاری این سؤال را مطرح می نمایند که آیا آموزش به صورت خصوصی بخشی از راه چاره است و یا بخشی از مشکل؟

در زمانه ای که نابرابری شدید به ظهور احساسات پوپولیستی در سراسر دنیا منجر شده است، آیا آموزش خصوصی می تواند منجر به فروکش کردن افراط و تفریط سیاسی گردد و یا فقط به این مسائل دامن می زند؟

مدارس جامع (معادل مدارس دولتی آمریکا) ارائه دهندگان اصلی خدمات آموزشی در بریتانیا هستند و در حال خدمات رسانی که 88 درصد از جمعیت در سن مدرسه در این کشور هستند.

از کسانی که در بیرون از دایره خدمات این مدارس هستند، در حدود 5 درصد در مدارس گرامر شرکت می نمایند، که مدارسی انتخابی و با بودجه دولتی هستند که دانش آموزان بالای 11 سال را با آزمون پذیرش می نمایند. 7 درصد باقی مانده در مدارس خصوصی شرکت می نمایند.

گرچه بیشتر مدارس خصوصی در لندن و جنوب انگلستان هستند، تأثیر این مؤسسات و افرادی که در آن ها حضور دارند در سراسر کشور قابل درک است. نخست وزیر، کابینه اش و بخش قابل توجهی از دیپلمات های انگلیسی و قضات در این مدارس درس خوانده اند. حتی در فضایی فراتر از فضای دولتی و در رسانه ها، فضای هنری و ورزشی کسانی که در مدارس خصوصی درس خوانده اند بیش از سایر دانش آموزان در مجامع مختلف نمودار شده و خودنمایی می نمایند.

حزب کارگر انگلیس وعده داده است که به این اختلاف طبقاتی خاتمه می دهد. این حزب در کنفرانس سالانه خود در ماه سپتامبر متعهد شد که به صورت تدریجی این مدارس را لغو مجوز کند و این وعده در انتخابات ماه آینده میلادی اثر خود را نشان خواهد داد.

اگر حزب کارگر در این انتخابات پیروز میدان باشد، نام مدارس خصوصی را از لیست مؤسساتی که می توانند از یاری های خیریه ای استفاده نمایند حذف می نماید و بدین ترتیب آن ها نه تنها نمی توانند از این یاری ها استفاده نمایند، بلکه باید مالیات نیز پرداخت نمایند و این در حالی است که این مدارس تاکنون از انواع و اقسام معافیت های مالیاتی برخوردار بوده اند درعین حال با این کار دانشگاه ها نیز تنها سهمیه ای محدود از دانش آموزانی که در این مدارس درس خوانده اند می توانند داشته باشند.

بر همین اساس کمیسیون جدید عدالت اجتماعی نیز تأسیس خواهد شد تا این مدارس و منابع مالی و دارایی های آن ها را به دولت واگذار کند. (جرمی کوربین اعلام نموده است که اولویت اول در برخورد با این مدارس خاتمه معافیت های مالیاتی آن ها است و اخیراً به خبرنگاران اعلام نموده است که این تصمیم در حزب گرفته شده و غیرقابل بازگشت است).

جان مک کانل، سخنگوی خزانه داری حزب کارگر نیز در کنفرانس خبری این حزب بیان نموده است که احتیاجی به وجود مدارس خصوصی نیست و نباید هم وجود داشته باشند.

جای تعجب نیست که این سیاست حزب کارگر با مخالفت بخش خصوصی و هیئت مدیره این مدارس روبه رو شد و آن ها این برنامه را خسارت بار و باعث ریزش آرای حزب کارگر دانستند.

جانسون، جرمی کوربین را که مانند 13 درصد از اعضای حزب کارگر در مجلس در موسسه خصوصی درس خوانده است مورد انتقاد قرار داده و اقدام او را ریا کاری غیرقابل باور عنوان نموده است.

او بیان نموده است که این کار حزب کارگر باعث ایجاد هزینه 7 میلیارد پوندی بر دولت برای آموزش دانش آموزان بخش خصوصی می گردد.

دیگران در این زمینه بیان نموده اند که این کار حق والدین برای انتخاب نحوه آموزش فرزندانشان را از آن ها سلب می نماید.

اگر این برنامه اجرایی گردد احتمالاً در دادگاه نیز با چالش هایی روبه رو خواهد شد. (یک منبع مطلع در دولت به خبرنگار آتلانتیک گفته است که دولت بریتانیا هیچ برنامه ای برای تغییر مالیات مدارس مستقل ندارد.)

با این حال حزب کارگر در انتقاد خود از سیستم فعلی آموزش در انگلستان تنها نیست. رابرت ورکایک، نویسنده کتاب پسران شیک؛ چگونه مدارس دولتی انگلستان را نابود کردند بیان نموده است که اختلاف طبقاتی بین کسانی که به مدارس خصوصی در انگلستان دسترسی دارند و آن ها که این دسترسی را ندارند یک سیستم آموزشی آپارتاید مانند در انگلستان ایجاد نموده است که بخش کوچکی از جمعیت می توانند بر این اساس بهترین مشاغل و موقعیت های قدرت را خریداری نمایند. مایکل ویلشاو، یکی از بازرسان سابق مدارس خواهان سلب وضعیت خیریه ای شدن مدارس خصوصی تا زمانی شد که آن ها از منابع مالی خود به مدارس دولتی هم ردیف خود نیز یاری نمایند.

این مسئله پیش ازاین توسط ترزا می نخست وزیر پیشین انگلستان نیز مطرح شده بود اما به مرحله اجرایی نرسید. (ترزا می ازجمله معدود مقامات دولتی بود که در مدارس گرامر و جامع انگلستان (مدارس دولتی) تحصیل نموده بود).

مایکل گوو وزیر سابق آموزش که حالا یکی از اعضای دولت جانسون است، که هم در مدرسه دولتی و هم مدرسه خصوصی تحصیل نموده است، بیان نموده است که او هم مایل است خاتمه مدارس خصوصی را به صورت یکجا با چشم ببیند.

از بعضی جهات، مبارزه بر سر مدارس خصوصی مسئله ای شدیداً انگلیسی است. در هر صورت تعداد معدودی از کشورها هستند که به شدت بر روی گذشته و سابقه تحصیلی فرد نظر دارند و آن را یک امتیاز در ورطه کاری و شغلی فرد به حساب می آورند. اما باز هم مسائل مربوط به نابرابری آموزشی تنها مختص به بریتانیا نیست.

در ایالات متحده کیفیت مدارس دولتی بستگی به ثروت محیطی دارد که آن مدرسه را احاطه نموده است و مدارس خصوصی نیز برای کسانی است که می توانند از پس هزینه های آن بربیایند.

درست مانند دانش آموزان مدارس خصوصی در انگلستان که به صورت نامتناسبی در دانشگاه های برتر انگلستان مانند آکسفورد و کمبریج مشغول تحصیل می شوند، دانش آموزان آمریکایی با پیشینه های ممتاز در مدارس ممتاز نیز شانس بیشتری برای راه یابی به دانشگاه های برتر آمریکا دارند.

این دانشجویان معمولاً بعد از فراغت از تحصیل شغل های رده بالایی در کشور را نیز تصاحب می نمایند.

در حقیقت 5 رئیس جمهور اخیر ایالات متحده (ازجمله شخص دونالد ترامپ) از فارغ التحصیلان لیگ ایوی (لیگ 8 مدرسه خصوصی برتر آمریکای شمالی) بوده اند.

در میان قانون گذاران کنونی کنگره نیز فارغ التحصیلان هاروارد بیشترین تعداد را در کنگره دارند.

این اختلاف طبقاتی در بسیاری از موارد فراتر از سیستم آموزشی نیز می رود. عدم تحریک فزاینده اجتماعی به همراه این اعتقاد که تنها افراد معدود و ممتاز به طبقات بالا و تصمیم گیر جامعه دسترسی دارند، به نابرابری ها در فضای سیاسی و اجتماعی جوامع دامن زده و به افزایش میزان احساسات پوپولیستی در دنیا دامن زده است. این امر به ویژه در انگلستان صادق است؛ جایی که گزارش سال 2018 سازمان همکاری مالی و توسعه که سازمانی بین دولتی در پاریس است، به این نتیجه رسیده است که حداقل 5 نسل یا 150 سال طول می کشد تا یک کودک انگلیسی با پس زمینه فقیر به درآمدی معادل میانگین درآمد ملی دست پیدا کند. این مسئله در دانمارک و سوئد بین دو تا سه نسل طول می کشد.

لی الیوت مأجور استاد پویایی اجتماعی در دانشگاه اکستر و نویسنده کتاب پویایی اجتماعی و دشمنانش بیان نموده است که راکد شدن پویایی اجتماعی و یا عدم تحریک اجتماعی منجر به قطع ارتباط بین نخبگان و باقی مردم در کشور شده است و بعضی بر این عقیده اند که این مسئله دلیل اصلی اختلافات عمیق بین انگلستان و دیگر اعضای اتحادیه اروپا است.

مأجور در این خصوص ادامه داد: از نظر من، این قطعی ارتباط دلیل اصلی و عمده برگزیت بوده است و عدم ارتباط بین دانش آموختگان ایتونی که در ذهن خود به این نتیجه رسیده اند که تنها باید به خودشان خدمت نمایند و از باقی لیبرال های جنوبی شرقی نیز خسته شده اند دلیل اصلی رأی به برگزیت بوده است.

ایتون شاید معروف ترین مدرسه خصوصی انگلستان باشد اما مطمئناً تنها مدرسه در نوع خود نیست.

در تمام طول کشور در حدود هزار مدرسه مستقل شهریه ای (جدای از 165 مدرسه گرامر) وجود دارد.

در درون این گروه، گروه کوچک تری از مدارس تاریخی خصوصی ای وجود دارد که به مدارس کلارندون معروف هستند و مدرسه ایتون یکی از آن ها است و در میان فارغ التحصیلان آن ها می توان انواع روزنامه نگاران، قانون گذاران، سلبریتی ها، و حتی برندگان جایزه نوبل را نیز پیدا کرد.

در شرایطی که بسیاری از این مدارس برای این طراحی شده اند تا دانش آموزان بین 13 تا 18 سال را برای ورود به دانشگاه های برتر انگلستان آماده نمایند، بعضی از این مدارس حتی به دانش آموزان جوان تر نیز متوسل می شوند.

ورکایک بیان می نماید: این مدارس همه مدارس اماده سازی هستند و والدین حتی در دوران ابتدایی آموزش فرزندانشان نیز به این مسئله توجه دارند و از سنین کم فرزندانشان را برای این مأموریت بزرگ آماده می نمایند. زمانی که کودکتان را در این آسانسور قرار دادید، تقریباً به صورت کامل تضمین نموده اید که فرزندتان در همان جامعه ای رشد می نماید که قرار است در آن پیشرفت بسیار زیادی را تجربه کند.

مدارس خصوصی همواره به این روش نبوده اند. زمانی که شاه هنری ششم، کالج ایتون را در سال 1440 میلادی تأسیس کرد، قرار بود این مدرسه به 70 پسر محروم که هیچ امتیازی نداشتند آموزش داده گردد تا بتوانند آماده ورود به کالج های دیگری مانند کینگز کالج یا کمبریج شوند که سیستم سلطنتی در سال بعدی میلادی آن ها را تأسیس کرد. از همین شروع کار بشردوستانه بود که مدرسه ایتون در ابتدای امر به عنوان مدرسه عمومی شناخته شد تا منفعتی که برای عموم مردم دارد را به رخ بکشد. به همین دلیل هم بود که خاصیت جمع آوری یاری مردمی و یا خیریه ای بودن برای این مدارس در نظر گرفته شد.

مدارس خصوصی مدرن انگلستان نسبت به گذشته خود تغییرات چشمگیری پیدا نموده اند. یکی از این تغییرات این است: آن ها دیگر رایگان نیستند. به صورت میانگین، برای یک کودک در حدود 15 هزار پوند در هر سال باید در این مدارس هزینه کرد که اگر به صورت شبانه روزی تحصیل کند این هزینه به 33 هزار پوند نیز می رسد.

باوجود اینکه این مدارس میلیون ها پوند به دانش آموزان در هر سال یاری مالی می دهند، همه این یاری های مالی بر اساس احتیاج بین دانش آموزان تقسیم نمی گردد. بیشتر دانش آموزان از خانواده هایی می آیند که حداقل توان پرداخت شهریه را دارند.

جیمز وود، یکی از نویسندگان مجله نیویورکر که در مدرسه ایتون به صورت بورسیه درس خوانده سیستم این مدارس را این گونه توصیف می نماید: سیر بی انتهای امتیازاتای که در آن کسانی که می توانند تجملات یک آموزش خوب و خصوصی را از نظر مالی تأمین نمایند از آن بهره مند می شوند. آن ها معمولاً کسانی هستند که پدر و مادر و یا پدربزرگ و مادربزرگشان هم از همین سیستم استفاده نموده اند.

در این سیستم صدها نفر از پسرانی بودند که ثروت خانوادگی شان به قرن های نوزدهم و هجدهم میلادی بازمی گشت.

وود در خصوص همکلاسی هایش می نویسد: به هر منظور یکه بود و با هر هدفی که انجام می شد، ریشه های اصلی ثروت این افراد نامرئی بود و در لایه های خوش شانسی پیچیده شده بود.

این واقعیتی مخصوص به ایتون نیست. کمیسیون پویایی اجتماعی دولت انگلستان در گزارش امسال خود آورده است: در سراسر بریتانیا با امتیازات خاص به دنیا آمدن، به معنای زیستن با امتیازات خاص است. بااین حال اگر محروم به دنیا آمده اید، بدین معنا است که باید با یک سری موانع روبه رو شوید تا اطمینان حاصل کنید که بچه هاتان در همان تله ای که شما در آن گرفتار بودید، گرفتار نخواهند شد.

مدارس خصوصی حالا بیشتر از هر زمان دیگری در گذشته رقابتی شده اند. برای مثال ایتون دانش آموزان آینده خود را ملزم می نماید که در آزمون ورودی این مدرسه شرکت نمایند که شامل یک مصاحبه هم می گردد و باید توصیه نامه هایی را هم از اساتید و معلمان قبلی خود در پرونده شان داشته باشند.

کمتر از یک چهارم کسانی که در این مدرسه ثبت نام می نمایند، درنهایت در آزمون آن پذیرفته می شوند.

سم فریدمن، جامعه شناس در مدرسه مالی لندن و نویسنده کتاب سقف شیشه ای؛ چرا باید برای امتیاز داشتن ثروتمند باشیم؟ بیان می نماید که آزمون ورودی برای این مدارس برای این گرفته می گردد که این مدارس عنوان نمایند ورود به مدرسه نه بر اساس ثروت و امتیاز خانوادگی بلکه بر اساس شایستگی فرد است. با این حال شایسته سالاری هم قیمت خود را دارد. شایسته بودن سرمایه گذاری خود را می طلبد و البته این سرمایه گذاری بدون بازگشت هم نخواهد بود.

بر اساس تحقیقات فرید من، دانش آموزانی که در مدارس خصوصی تحصیل نموده اند 94 مرتبه بیشتر از سایر افراد در نشریه Whos who که فهرستی سالانه برای شناختن افراد متنفذ و سرشناس بریتانیا است اسمشان آورده می گردد. اما او اضافه می نماید که این ایده که مدارس غیردولتی 94 مرتبه بهتر از مدارس دیگر هستند مضحک است.

این تنها نشریه Whos who نیست که دانش آموزان به دنبال درج نامشان در آن هستند. آمار نشان می دهد دانش آموزانی که در مدارس خصوصی درس خوانده اند 7 برابر بیشتر از سایر دانش آموزان در دانشگاه های آکسفورد و کمبریج پذیرش می شوند. این روندی است که خود را در بازار کار نیز نشان می دهد کسانی که در مدارس خصوصی درس خوانده اند در بالاترین رده های شغلی انگلستان قرار می گیرند؛ 65 درصد از قضات عالی رتبه، 52 درصد از دیپلمات ها و 29 درصد از قانون گذاران و نمایندگان مجلس از بین این افراد هستند.

مدرسه ایتون در بین فارغ التحصیلان خود تاکنون 20 نخست وزیر داشته است. جانسون نخست وزیر کنونی نیز از فارغ التحصیلان ایتون است.

بخشی از این اختلاف طبقاتی و امتیازی در بین دانش آموزان به دلیل اختلاف در منابع است.

باوجود اینکه تنها 7 درصد از دانش آموزان در مدارس خصوصی تحصیل می نمایند اما از هر 6 پوند که برای آموزش صرف می گردد، یک پوند آن در این مدارس هزینه می گردد.

بر اساس تحقیقات فرانسیس گرین، استاد کار و آموزش در دانشگاه لندن و نویسنده کتاب موتور امتیاز؛ مشکل مدارس خصوصی بریتانیا، در نتیجه این مسئله، مدارس خصوصی نه تنها ابزار لازم برای استخدام معلمان بیشتر را در اختیار دارند (گرین معتقد است که از هر هفت معلم، یک نفر از آن ها در بخش خصوصی کار می نماید) بلکه آن ها می توانند بر روی ابزار کار و امکانات مدارس ازجمله سالن های تئاتر، هنر، مراکز ورزشی و تربیتی و حتی بر روی جزیره های خود مانند آنچه ایتون در اختیار دارد، سرمایه گذاری بیشتری انجام دهند.

برای بسیاری در سیستم مدارس خصوصی، مدارسی مانند ایتون، یک استثنا هستند و نه قاعده.

جان کلایتون، یکی از معلمان سابق ایتون و مدیر ارشد سابق مدرسه کینگز ادوارد معتقد است که ایتون واقعاً مسئله ای جدا است. بیشتر مدارس از امتیازات و یا امکانات ایتون برخوردار نیستند و شهریه هایی مانند ایتون هم دریافت نمی نمایند و یا از موقوفات و یاری های خیریه ای و یا بشردوستانه بهره نمی برند.

باوجود اینکه کلایتون معتقد نیست که مدارس خصوصی باید کاملاً از بین بروند، اعتقاد دارد که باید فاصله و شکاف بین مدارس دولتی و خصوصی با ارائه یاری های مالی و غیر مالی به مدارس دولتی کم گردد.

او معتقد است: کسانی که از بخش مستقل و غیردولتی سؤال می پرسند که آیا می توان کار بیشتری در این زمینه انجام داد کاملاً سؤال خوب و معتبری می پرسند چراکه می توان کارهای بهتری انجام داد. و کارهای بیشتری باید انجام گیرد.