ایران پس از 6 پرتاب در انتظار ارسال ظفر به فضا، پرتاب ماهواره تا قبل از 22 بهمن - واندر هنگر

به گزارش خبرنگاران، روز ملی فناوری فضایی روزی است که در آن ایران با پرتاب پیروزیت آمیز ماهواره امید در 14 بهمن سال 1387 به جمع کشورهای دارای توانایی پرتاب ماهواره پیوست؛ پس از این ایران هرسال در این روز سالگرد پرتاب این ماهواره را جشن می گیرد. سال جاری در حالی روز فناوری فضایی را جشن می گیریم که پس از چهار پرتاب پیروز و دو پرتاب ناپیروز، در انتظار پرتاب ششمین ماهواره به فضا هستیم.

ماهواره ظفر-1 و ظفر-2 ماهواره ای است که طراحی و ساخت آن از چهار سال گذشته در دستور کار مرکز تحقیقات دانشگاه علم و صنعت نهاده شد و به گفته وزیر ارتباطات، ماهواره ظفر-2 نسخه دوم ماهواره ظفر-1 است و در صورت عدم پیروزیت آمیز بودن پرتاب سریعاً ماهواره دوم جایگزین می گردد، این ماهواره قبل از 22 بهمن پرتاب خواهد شد.

ماهواره ظفر 1 مجهز به دوربین 25 متری و ظفر 2 مجهز به دوربین رنگی 16 متری است و هر دو ماهواره از محموله ذخیره و ارسال داده برخوردار هستند، به گونه ای که 256 کاربر در جهان می توانند با این ماهواره ارتباط برقرار نمایند و ارسال و دریافت پیغام داشته باشند. این ماهواره ها در پوشش ایستگاه های زمینی مجهز به موبایل ماهواره ای هستند و این امر موجب می گردد که دو نفر می توانند با موبایل با یکدیگر تماس داشته باشند. این ماهواره ها همچنین مجهز به محموله اندازه گیری تشعشات فضایی هستند که این محموله جزو فناوری های روز جهان به شمار می رود.

در طراحی و ساخت این ماهواره ها حدود چهار تجهیز از خارج از کشور تهیه و مابقی تجهیزات نیز در داخل کشور طراحی و ساخته شده اند.

به گفته دکتر مرتضی براری، رییس سازمان فضایی ایران، قرار است این ماهواره در مدار 500 کیلومتری قرار گیرد و ماهواره ظفر 1 روزانه 15 بار به دور کره زمین می چرخد.

رئیس سازمان فضایی ایران با بیان این که این ایستگاه ها آماده اند که پس از قرارگیری ماهواره در مدار عملیات، کنترل، راهنمایی و دریافت و ارسال داده اطلاعات را انجام دهند، خاطر نشان کرد: این ماهواره دارای سه ماموریت تصویربرداری، ذخیره و ارسال داده و اندازه گیری تشعشات فضایی است و امیدواریم با قرار دریافت ظفر در مدار زمین بتوانیم جوابگوی احتیاجهای جامعه باشیم.

سه ایستگاه ماهدشت، چرمشهر و قشم به عنوان ایستگاه های زمینی ماهواره ظفر در نظر گرفته شده است. این سه ایستگاه کار دریافت و ارسال ماهواره را برعهده دارند.

ماهواره های پرتاب شده ایرانی به فضا

ماهواره امید

ماهواره تحقیقاتی امید، نخستین ماهواره ساخت کشور ایران است که تمام تجهیزاتش در سازمان فضایی ایران طراحی و فراوری شده است. ساخت امید از 15 اسفند 1384 شروع و طی دو سال آماده انجام تست های مشترک شد.

این ماهواره در بامداد 3 فوریه 2009 میلادی (15 بهمن 1387) و در سی امین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در مدار فضا نهاده شد.

پرتاب ماهواره امید

امید در 5 اردیبهشت 1388 با جو غلیظ مناطق غربی آمریکای جنوبی و اقیانوس آرام برخورد کرد و به کار 82 روزه خود خاتمه داد.

ماهواره امید در فضا

ماهواره امید با ماهواره بر سفیر امید پرتاب شد که این ماهواره را در مدار 252 تا 383 کیلومتری قرار داد. این ماهواره در هر 24 ساعت، 15 بار به دور زمین چرخیده و گزارش های سنجشی به ایستگاه های زمینی در ایران ارسال نموده است.

ماهواره امید در مدت ماموریت خود 700 بار دور زمین چرخیده است و بعضی مراکز علمی و تحقیقاتی و پایگاه های اینترنتی آماتوری فضایی جهان از جمله در کشورهای انگلستان، آمریکا و روسیه در مدت ماموریت ماهواره امید، پیروز به دریافت اطلاعات از این ماهواره شده اند.

شناسایی ظرفیت های موجود در مورد تجهیزات ساخت، مونتاژ و تست ماهواره، ایجاد بستر فعالیت های فضایی در شرکت های خصوصی و ایجاد فضای عملیاتی ساخت و تست ماهواره در تعامل با ماهواره بر داخلی از ماموریت های ماهواره امید معین شد و بر این اساس ماموریت فنی آن به گونه ای تنظیم شده که بتوان با حداقل ریسک به حداکثر اطمینان در یک ارتباط ماهواره ای رسید.

امید در ابعاد 40 در 40 در 40 سانتی متر مکعب و با وزن 27 کیلو گرم ساخته شده است.

ماهواره رصد

ماهواره رصد، دومین ماهواره ایرانی و ساخته شده در دانشگاه مالک اشتر است که توسط ماهواره برهای حامل ایرانی به فضا فرستاده شد. این ماهواره همچنین نخستین ماهواره تصویربرداری ایران محسوب می گردد که با نام کامل رصد-1، در 25 خرداد سال 1390 (15 ژوئن 2011) به فضا پرتاب شد.

رصد در روز 15 تیر ماه سال 1390 (6 ژوئیه 2011) مجددا وارد جو شد و به عمر تقریباً سه هفته ای خود خاتمه داد.

رصد حرکت ماهواره رصد

این ماهواره با ماهواره بر سفیر رصد که یک ماهواره بر دو مرحله ای است، در مدار بیضوی حضیض 260 کیلومتر به فضا پرتاب شد.

موتور مرحله اول این ماهواره بر به مدت 152 ثانیه عملکرد داشت.

رصد اولین ماهواره ای بود که برای تأمین برق مورد احتیاج خود به صفحات خورشیدی متصل بر دیواره ماهواره و باتری یا باتری های داخلی مجهز بود. این ماهواره همچنین از زیرسیستم کنترل فراوری و توزیع جریان الکتریکی بهره می برد که این ماهواره را قادر می ساخت در بخش تاریک مدار از باتری ها استفاده کند و در بخش روشن آنها را شارژ کند.

دقت تصویر دوربین به کار رفته در رصد که نخستین گام ایران در داشتن یک ماهواره مستقل تصویربرداری از پدیده های زمین محسوب می شد، 150 متر اعلام شد.

ماهواره نوید

ماهواره نوید دانشگاه علم و صنعت در ساعت 3:33 صبح روز 14 بهمن سال 1390 توسط ماهواره بر سفیر نوید با پیروزیت به فضا پرتاب و در مدار بیضوی با حضیض 270 کیلومتر و اوج 360 کیلومتر تزریق شد.

ارتباط با این ماهواره به وسیله 5 ایستگاه زمینی مستقر در شهرهای مشهد، تبریز، ماهدشت، قشم و بوشهر صورت گرفت و سیگنال رنجینگ این ماهواره در ایستگاه قشم دریافت شد.

این امر به معنای قرارگیری صحیح ماهواره، صحت عملکردی آن و ردگیری آن تلقی می گردد.

ماهواره ایرانی نوید 50 کیلوگرم وزن دارد و برای تزریق در مداری با ارتفاع 370 کیلومتر طراحی شده است که دارای طول عمر مداری دو ماه بود و هر شبانه روز 6 بار از فراز ایران عبور می کرد و در دید ایستگاه های زمینی قرار می گرفت.

ماموریت سطح یک نوید تصویربرداری از سطح زمین در طیف مرئی با قدرت تفکیک مناسب برای ماموریت محوله و ارسال تصاویر و اطلاعات پایشی سیستم در مدار LEO به ایستگاه های زمینی است.

تصاویر دریافتی از ماهواره نوید دارای کاربردهای عملیاتی در حوزه های جو و علوم هواشناسی، منابع و بلایای طبیعی است.

ماهواره نوید دارای ابعاد 505050 سانتیمتر بود و در مدار بیضوی شکل با شیب مداری 55 درجه حرکت می کرد.

ماهواره فجر

ماهواره فجر به عنوان اولین ماهواره با مأموریت انتقال مداری کشور با قابلیت تغییر مدار 250 تا 450 کیلومتر بیضوی به مدار 450 کیلومتر دایره ای با استفاده از پیشبرنده گاز سرد (تراست گاز سرد) است که سبب افزایش طول عمر ماهواره به مدت 1.5 سال می گردد.

این ماهواره با یاری ماهواره بر سفیر B1 در 13 بهمن 1393 از پایگاه فضایی سمنان به فضا پرتاب شد. این ماهواره بر قابلیت حمل ماهواره را تا وزن 50 کیلوگرم در مدار بیضوی 300 تا 450 کیلومتری دارد.

این ماهواره با اعلام پایگاه n2yo.com در روز 6 اسفند 1393 سقوط کرد.

4 ماهواره ایرانی پرتاب شده در یک قاب

ماهواره هایی که پرتاب آنها با شکست روبرو شد

ماهواره های دوستی دانشگاه صنعتی شریف و پیغام دانشگاه صنعتی امیرکبیر از پروژه های فضایی هستند که پرتاب آنها با شکست روبرو شد.

ماهواره پیغام امیرکبیر از سری میکرو ماهواره های توسعه فناوری فضایی سازمان فضایی ایران است که توسط دانشگاه صنعتی امیرکبیر به منظور انجام مأموریت تصویربرداری طراحی و ساخته شده است. وزن این ماهواره حداکثر برابر با 100 کیلوگرم بوده و توسط ماهواره بر سیمرغ در مدار کم ارتفاع (LEO) و در ارتفاع 500 کیلومتری از سطح زمین و با شیب مداری 55 درجه نهاده شد. طول عمر عملیاتی پیش بینی شده برای این ماهواره دو سال بود.

پیغام در ساعات اولیه صبح روز سه شنبه 25 دی ماه سال گذشته با استفاده از ماهواره بر سیمرغ از پایگاه فضایی امام خمینی به فضا پرتاب شد؛ ولی در مدار زمین قرار نگرفت. ماهواره پیغام پس از دو مرحله پیروز، در مرحله سوم به سرعت کافی نرسید و در مدار آرام نگرفت. علت سقوط پیغام، سرعت اولیه ناکافی ماهواره اعلام شد و و بقایای آن در اقیانوس هند افتاد.

ماهواره پیغام دانشگاه صنعتی امیرکبیر

ماهواره دوستی دومین پرتاب ناپیروز بود که به کارفرمایی سازمان فضایی ایران، توسط دانشگاه صنعتی شریف طراحی و ساخته شده است. دوستی به صورت خاص، با هدف توسعه و دستیابی به فناوری هایی که برای اولین بار در ماهواره های بومی نصب شده و مورد استفاده قرار می گیرند، طراحی و ساخته شده است. از جمله این فناوری ها، کنترل شرایط سه محوره، OBDH مقاوم در برابر خطا، سامانه کنترل حرارت نیمه فعال و سلول های خورشیدی فراوری شده در کشور با قابلیت بهره برداری در محیط فضا را می توان برشمرد.

بیشینه طول عمر عملیاتی این ماهواره یک سال و طول عمر بالستیکی آن متناسب با مدار آن معین شده بود. این ماهواره دارای جرم 52 کیلوگرم است و با توجه به دسته بندی مرسوم ماهواره ها از منظر جرم، یک میکرو ماهواره محسوب می گردد. مدار این ماهواره بیضوی و در دسته مدارهای کم ارتفاع (LEO)، با ارتفاع اوج و حضیض به ترتیب برابر با 310 و 250 کیلومتر و شیب مداری 55 درجه بود.

انرژی مورد احتیاج این ماهواره با بهره مندی از باتری و پانل های خورشیدی حاصل می شد.

اکنون ماهواره های ظفر از سوی دانشگاه علم و صنعت به سازمان فضایی برای انجام مقدمات پرتاب تحویل داده شده اند و باید منتظر بمانیم که نتیجه این پرتاب چه خواهد شد. به گفته آذری جهرمی، وزیر ارتباطات برای اولین بار مراحل پرتاب ماهواره ظفر در بهمن ماه به طور همزمان پخش عمومی خواهد شد.