هخامنشیان علیه میوه های وارداتی - واندر هنگر

سارا پوراحمدی| هرچند که ماد ها را باید نخستین سلسله ای بدانیم که با پیشینه آریایی، بر فلات ایران مسلط شدند و توانستند ملل قدرتمند اطراف را، مانند آشور، مقهور قدرت خود نمایند، اما این هخامنشیان بودند که توانستند سرزمینی عظیم را به وجود بیاورند؛ سرزمینی متشکل از اقوام مختلف که زیر پرچم ایران به راحتی روزگار می گذراندند.

هخامنشیان در تدوین قوانین و تنظیم امور اداری نیز، ابتکاراتی داشتند که آن ها را بر داشته های پیشینیان افزودند و به این ترتیب، توانستند سرزمین وسیعی را که با تدبیر و شمشیر به دست آورده بودند، حفظ نمایند. بدیهی بود که بقای این سرزمین گسترده که از مدیترانه تا چین امتداد داشت، بدون هوشیاری و البته حفظ اقتدار حاکمیت به خطر می افتاد.

چنان که پس از مرگ کمبوجیه، پسر کورش و ادعا و شورش گئومات مُغ که خود را بردیا، فرزند دیگر بنیان گذار سلسله هخامنشی معرفی می کرد، اگر کیاست و شجاعت داریوش و خاندان های همراه وی نبود، اثری از آثار سرزمین وسیع ایرانی که هخامنشیان به وجود آورده بودند، باقی نمی ماند.

پس از غلبه ایرانیان بر آناتولی و همسایه شدن با یونانی ها، درگیری هایی میان دوطرف شروع شد که به جنگ های عظیم و کوچک بسیاری انجامید. فرمانروایان هخامنشی سعی می کردند با سیاستی زیرکانه، هم مانع از زیاده طلبی های دولت -شهر های یونانی شوند و هم، موقعیت داخل کشور را باثبات نگه دارند.

ورود به نبرد مالی

یکی از مواردی که مورد توجه هخامنشیان نهاده شد و برای حفظ و ثبات کشور بر آن پای فشردند، تکیه بر اقتصاد و فراوریات داخلی بود. گزارش های محدودی که از این دوره و به واسطه تاریخ نگاران رومی و یونانی به دست ما رسیده است، نشان می دهد که هخامنشیان نسبت به ورود کالا های یونانی به کشور و به ویژه میوه های فراوری همسایه غربی حساسیت داشتند.

آثنایُس، مورخ رومی که در سده دوم میلادی کتاب بزم فرزانگان را به رشته تحریر درآورد، در متن خود و به نقل از مکتوب دینُن، مورخ یونان باستان، می نویسد که خشایارشا (پسر داریوش) دوست داشت انواع میوه ها از گوشه و کنار ایران، بر سفره اش گذاشته گردد و معتقد بود که خوردن و نوشیدن هر چیزی که از ایران نباشد، بر فرمانروایان ایرانی حرام است.

او چنان در این امر جدی بود که این موضوع را به قانونی تبدیل کرد که پس از او نیز، با جدیت اعمال می شد. در این مورد، روایت دیگری نیز نقل شده است که روزی، یکی از خدمت گزاران برای پس خوراک (دسر) فرمانروای هخامنشی، در سفره او انجیر خشک آتِنی (یونانی) گذاشته بود.

هنگامی که خشایارشا متوجه شد آن انجیر از ایران نیست، از خوردن آن امتناع و ورود این میوه را به بازار قدغن کرد و دستور داد تا کشاورزان ایرانی، آن را در باغ های خود پرورش دهند تا از این پس ناچار نباشند آن را از بیگانگان خریداری نمایند.

این رویکرد در دوره هخامنشی، با شدت و حدت دنبال شد و ثمره آن، کشت و زرع انواع محصولات کشاورزی جدید و رونق بازار آن ها در کشور بود. در واقع باید این رفتار فرمانروایان هخامنشی را، نوعی نبرد مالی در برابر محصولات وارداتی بدانیم، نبردی که با قدرت دنبال شد و نتایج مثبتی برای کشور در پی داشت.

منبع: روزنامه خراسان