خلبان هواپیما کیست و چگونه خلبان می گردد؟ - واندر هنگر

خلبان در لغت به معنای سکان دار است. در گذشته، دو واژه آویاتور یا پیلوت به جای خلبان نیز استفاده می شدند. البته امروزه نیز گاها به همین نام نامیده می گردد. در واقع، خلبان بالاترین فرد در سیستم راهنمایی، کنترل و نظارت هواپیما و به عبارت دیگر، فرمانده هواپیمایی است که میلیون ها دلار ارزش دارد. لازم به ذکر است مسئولیت حفظ جان مسافران و کادر پروازی نیز برعهده خلبان است.

نکته قابل توجه اینکه خلبانی به علت هیجان و جذابیت رویای بسیاری از بچه ها محسوب می گردد، ولی عده کمی پیروز به تحقق این رویا در بزرگسالی می شوند، زیرا دستیابی به آن دارای شرایط خاصی است.

گواهینامه خلبانی

داشتن شغل خلبانی احتیاجمند آموزش های منظم و داشتن گواهینامه خلبانی است. بسیاری به خلبانی به صورت آماتور و غیرحرفه ای می پردازند. خلبانی و راهنمایی کلیه وسائل پروازی حتی هواپیمای فوق سبک نیز احتیاجمند اخذ گواهینامه خلبانی و مجوز پرواز است.

بر اساس آیین نامه سازمان هواپیمایی کشوری جمهوری اسلامی ایران، متقاضی صدور گواهینامه پرسنل پروازی در صورت با پیروزیت گذراندن دوره آموزشی مصوب در مرکز آموزش مورد تائید، اثبات دانش علمی، اثبات مهارت پرواز در سیمولاتور، اثبات مهارت پرواز با وسیله پرنده، اثبات توانایی مکالمه و درک زبان مورد احتیاج برای مکالمات رادیویی و دارا بودن سلامت پزشکی مناسب می تواند گواهینامه مدنظر را از سازمان دریافت کند.

ساعت و محل کار خلبان

شما به عنوان خلبان ممکن است در بخش های دیگر سیستم هوایی غیرمسافری مانند سمپاشی محصولات کشاورزی، تست پرواز یا آموزش پرواز کار کنید. ساعت کاری شما فرق دارد و می تواند در شب ها یا در تعطیلات باشد. ساعات کاری به علت مسائل امنیتی بسیار منظم و دقیق و اغلب شناور هستند. بسته به طول سفر، شما مدتی را از خانه دور خواهید بود.

مسائل زندگی خلبانی

زندگی یک خلبان، خاص است و هر کسی توانایی زندگی در چنین شرایطی را ندارد. سفرهای پی در پی، خطرات پرواز، استرس مسئولیت حفظ جان مردم، پروازهای غیرمنتظره، دوری از خانواده و… بخشی از مسائلی است که اگر فرد بدون آگاهی از آن ها وارد این حرفه گردد، ممکن است دچار مشکل گردد.

خلبان، فرمانده هواپیما

بالاترین فرد در سیستم راهنمایی، کنترل و نظارت هواپیما خلبان است. خلبان در طول پرواز مسئولیت جان صدها مسافر را که هزاران چشم به راه دارند، بردوش می کشد. داشتن توانایی مدیریت بحران و حفظ قوه تعقل و تفکر و خونسردی حتی تا دم مرگ توانایی هایی است که یک خلبان به آن احتیاج دارد. از سوی دیگر، یک خلبان به لحاظ تنظیم ساعات پرواز در اوقات متفاوت نمی تواند برنامه ریزی دقیقی برای زندگی شخصی خود داشته باشد و بیشتر باید از یک برنامه شناور استفاده کند، چرا که هر هفته یا هر ماه برنامه پروازها تغییر می نماید.

علاوه بر این ها سلامت جسمی و روحی تنها برای ورود به کار خلبانی لازم نیست. خلبان باید مرتب از شرایط جسمی و روحی خودش مطلع باشد و بر اساس آیین نامه ها و دستورالعمل های سازمان هواپیمایی کشوری قوانین سختگیرانه ای برای آنالیز سلامت خلبانان در کلاس های مختلف وجود دارد.

در صورت ایجاد وقفه در خدمت رسانی خلبانان، هر خلبان تا تقریبا 40 سالگی باید هر سال یکبار و بعد از 40 سالگی هر 6 ماه یکبار مورد آزمایش های ویژه قرار گیرد.

وظایف خلبان هواپیما

• آنالیز اجزای هواپیما و سوخت آن قبل از پرواز
• اطمینان یافتن از درست کار کردن سیستم های ایمنی در قبل و حین پرواز
• انتخاب برترین مسیر با توجه به گزارشات هواشناسی و اطلاعات ترافیک هوایی
• اجرای دستورالعمل های فرودگاه و بخش کنترل ترافیک هوایی از زمان حرکت در باند فرودگاه تا پس از انجام پرواز و فرود در باند فرودگاه مقصد و توقف کامل
• آنالیز اطلاعات پرواز و انجام تنظیمات لازم برای تطبیق دادن خود با تغییرات آب و هوایی
• دادن اطلاعات لازم به مسافران و خدمه هواپیما در طول پرواز
• نوشتن گزارش های پرواز پس از فرود شامل هر گونه مسائل موجود در هواپیما یا مسیر پرواز
• مدیریت و یاری به بارگزاری و تخلیه محموله ها و بارها در هواپیماهای کوچک

معمولا راهنمایی هواپیما به وسیله یک تیم دو نفره متشکل از خلبان و یاری خلبان انجام می گیرد. در پروازهای طولانی معمولا یک مهندس پرواز برای آنالیز قسمت های مختلف هواپیما و افزایش ایمنی پروازها در هواپیما مستقر است. به عنوان خلبان هواپیما، وظیفه رساندن مسافران و بارها به مقصد آن ها از راه هوایی بر عهده شما است. البته می توانید خلبان هواپیماهای نظامی بوده و عملیات های مختلف انجام دهید.

خلبانی برای شما مناسب است، اگر…

این شغل می تواند هیجان انگیز و چالشی باشد، ولی مسئولیت زیادی را به همراه دارد. اگر عاشق پرواز و مسافرت هستید و از سلامت کامل روحی و جسمی برخوردارید، این شغل ایده آل شما است. برای این شغل باید در کار تیمی قوی باشید. بعلاوه، قدرت بینایی خوب، تمرکز بالا و توان حفظ آرامش در شرایط بحرانی داشته باشید. داشتن مدرک معتبر دانشگاهی و حرفه ای نیز لازم است.

در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر دو راه اصلی برای خلبان شدن وجود دارد: نخست انتخاب رشته هوانوردی در دانشگاه هوایی ارتش است و دوم گذراندن دوره های لازم و گرفتن مدارک مورد احتیاج خلبانی که البته خانم ها تنها راه دوم را می توانند انتخاب نمایند. اما خلبانان زن پیروزی نیز در کشورمان وجود دارد.

اگر قصد خرید بلیط هواپیما را دارید، با استفاده از موتور جستجوی پرواز خبرنگاران می توانید بلیط هواپیما چارتر یا سیستمی مقرون به صرفه به مقصد مورد نظر خود را یافته و از فروشنده معتبر بخرید.