مقاله: رمز و راز مرگ چنگیزخان
به گزارش واندر هنگر، آنچه در تمامی این روایات مشترک است این است که فرمانروا در بستر خواب و بیماری نمرده است؛ در اثر مرگی خفت بار و نه چندان شایسته یک کشورگشا!
محققان بر این باورند که نزدیکان چنگیز خان از بیم اینکه شنیدن علت مرگ فرمانروا، روحیه سربازان را تضعیف کند، علت مرگ را پنهان کرده و احتمالا علتی درخورتر دست و پاکرده اند. احتمال می رود که آن ها مرگ چنگیز خان را حتی در ابتدا مخفی نگه داشته اند تا خطری برای لشکرکشی پیش نیاید.
با در نظر دریافت این موضوع که چنگیز خان در آن سال ها تقریبا 65 ساله بوده و لشکرکشی علیه تانگوت ها در شمال چین هم توان چندانی برای او باقی نگذاشته بود و با استناد به دو منبع یادشده، این گزینه که او در سال 1227 در اثر ابتلا به طاعون مرده است منطقی تر به نظر میآید.
تموچین در زمان مرگ بر نیمی از آسیا فرمانروایی می کرد و احتمالا تصور اینکه این فرمانروا هم در اثر یک بیماری که خدم و حشم و مردم عادی را از پا درآورده، کشته شود، برای نزدیکان، هواداران و زیردستان او قابل تحمل نبوده است. مرگ در اثر طاعون مرگ قهرمانانه و درخوری برای چنگیز به شمار نمی رفته.
منبع مقاله: رمز و راز مرگ چنگیزخان