از ترکیه تا ایتالیا؛ پل هایی که فقط پل نیستند - واندر هنگر

یکی از آسان ترین و معمول ترین راه های پول درآوردن در زمان های قدیم و قرون وسطی برای نگهداری از بنای یک پل، ساختن ساختمان هایی روی آن و اجاره دادن آن فضا به فروشندگان و تاجران بوده است. امروزه تنها چند پل به این شکل در دنیا وجود دارند که در ادامه مقاله، خبرنگاران آن ها را به شما معرفی خواهد نمود.

فلورانس، ایتالیا؛ پل پونته وکیو

پل پونته وکیو یا پل قدیمی روی رودخانه آرنو در فلورانس، شهر مسحورنماینده ایتالیایی، یکی از تماشایی ترین پل های قرون وسطایی دنیا به شمار می آید. تمام محدوده این پل از قرن سیزدهم، خانه مغازه ها بوده است.

تاجران پس از دریافت مجوز از مسئولان مربوطه، می توانستند اجناس خود را روی میزها به فروش بگذارند. زمانی که یک تاجر نمی توانست بدهی های خود را پرداخت کند، میزی که او کالاهای خود را رویش می فروخت (بانکو) به وسیله سربازها شکسته (روتو؛ شکسته در زبان ایتالیایی) می شد و تجارت آن ها به این ترتیب انتها می یافت. به این شیوه، بان کروتو (bancorotto) گفته می شد و بسیاری بر این باور هستند که مفهوم مالی ورشکستگی از اینجا نشات گرفته است.

مغازه ها متعلق به بخش محلی بودند و به وسیله آن ها غالبا به قصابان، ماهی فروشان و دباغان اجاره داده می شدند؛ اما این تاجران آن قدر زباله و بوی زننده روی پل فراوری می کردند که دوک فردیناندو مدیچی تصمیم گرفت آن ها را بیرون بیندازد و طلاسازان را جایگزین آن ها کند.

مشکل اصلی، وجود راهروی واساری (Vasari Corridor) بود که تالار شهر فلورانس را به قصر خانواده حاکم متصل می کرد و به همین علت آن ها برای عبور از پل پونته وکیو باید این بوی زننده را تحمل می کردند. بنابراین، دوک تصمیم گرفت که ساکنان تازه روی پل باید طلاسازان باشند.

جواهرسازان کماکان بیشترین تعداد مغازه روی پل پونته وکیو را دارا هستند. در حقیقت، بعضی از برترین جواهرسازان فلورانس، فراوریات خود را روی این پل قرون وسطایی می فروشند. به غیر از آن ها، چندین مغازه سوغاتی فروشی و استودیوهای هنری نیز وجود دارند.

ارفورت، آلمان؛ پل کریما بروکه (Krämerbrücke)

پل کریما بروکه یا پل تاجران در شهر آلمانی ارفورت، بر فراز بریت اشتورم (Breitstrom)، انشعاب رودخانه گیقا (Gera River) واقع شده است. دو طرف این پل به صورت متراکمی از خانه های نیمه چوبی پوشانده شده است و یک کوچه باریک نیز در مرکز آن واقع شده است.

این خانه ها که هم اکنون به وسیله مغازه داران اجاره می شوند، محصولاتی چون صنایع دستی و پارچه، سرامیک های با دست رنگ آمیزی شده، بلورهای دست ساز، جواهرات، منبت کاری های چوبی و کالاهای آنتیک را به بازدیدنمایندگان ارائه می نمایند. روی این پل، چندین کافه و غذاخوری نیز وجود دارند که به شما غذاهای مخصوص لذیذ تورینگنی (یکی از 16 استان آلمان) را پیشنهاد می نمایند.

پل کریما بروکه در اصل در سال 1117، به عنوان بخشی از مسیر تجاری ویا رگیا (Via Regia) از چوب ساخته شد؛ اما پس از آتش سوزی های بسیار، شورای شهر تصمیم گرفت تا این پل را دوباره از سنگ بسازد. پل سنگی در سال 1325 تکمیل شد. روی این پل، خانه های نیمه چوبی و دو کلیسای سنگی در دو طرف، ساخته شد. متاسفانه آتش سوزی تخریبگر دیگری در سال 1472، این شهر را فرا گرفت که تقریبا نصف شهر و تمام خانه های روی پل را به ویرانه تبدیل کرد.

کریما بروکه با فرم فعلیش با 62 ساختمان دوباره ساخته شد، اما در طرح های توسعه بعدی تنها 32 خانه باقی ماند. امروز، بین دو کلیسای واقع شده در دو طرف پل نیز، تنها یکی از آن ها، کلیسای سنت ایگیدیوس (St. Aegidius) در انتهای شرقی پل دیده می گردد.

ونیز، ایتالیا؛ پل ریالتو

پل ریالتو یا پونته دی ریالتو در زبان ایتالیایی، قدیمی ترین پل در میان چهار پل بر فراز کانال بزرگ ونیز است. این پل در اصل از چوب در سال 1255 به جای یک پل شناور یا پانتونی ساخته شد که به مردم اجازه می داد به بازار ریالتو در ساحل شرقی دسترسی پیدا نمایند.

این پل دارای دو سطح شیب دار بود که در یک منطقه مرکزی متحرک که برای عبور کشتی های بلند به بالا برده می شد به یکدیگر می رسیدند. فروشگاه ها در طول نیمه اول قرن پانزدهم به منظور فراوری عایدی برای خزانه دولتی به این پل اضافه شدند.

به علت مشکل بودن نگهداری از پل چوبی (این پل دو بار تخریب شد و یک بار هم در طول یک شورش، سوزانده شد)، یک پل سنگی به جای آن ساخته شد. معماران مشهور، طرح های متعددی را پیشنهاد دادند اما تمام آن ها شامل یک رویکرد کلاسیک با چندین طاق بودند.

در نهایت، طراحی سطح شیب دار پل چوبی اولیه، انتخاب و پل سنگی فعلی در سال 1591 ساخته شد. سازه کنونی دارای دو سطح شیب دار است که در یک طاق مرکزی به هم وصل می شوند. در دو طرف این طاق، مغازه ها به صورت ردیفی در سطح شیبدارهای مسقف نهاده شده اند.

باث، انگلستان؛ پل پولتینی

پل پولتینی روی رودخانه ایون در باث، واقع در شهرستان سامرست انگلستان به وسیله یک معمار به نام رابرت آدام طراحی شده است که در حقیقت از پل های پر از مغازه پونته وکیو و پونته دی ریالتو الهام گرفته شده است.

پل پولتینی به وسیله ویلیام جان استون، یک وکیل ثروتمند اسکاتلندی و یکی از اعضای مجلس، سفارش داده شد که یک ثروت قابل توجه به ارث برده بود و به خاطر ازدواج با فرنسیس پولتینی در نزدیکی باث زندگی می کرد. نام این پل در حقیقت از روی نام همسر وی برداشته شده است.

املاک پولتینی در آن سوی رودخانه از شهر قرار داشت و فقط با سوار شدن به کشتی مسافربری قابل دسترسی بود. ویلیام برای همین به یک پل نیاز داشت تا بتواند ملک بزرگ 600 آکری خود را به شهری تازه در حاشیه شهر باث تبدیل کند.

پل نهایتا در سال 1774 تکمیل شد؛ اما در سه قرن اخیر، تغییرات بسیاری روی آن انجام گرفته است. در حقیقت پل فعلی، شباهت بسیار اندکی به ساختار اصلی آن دارد که در تصور رابرت آدام شکل گرفت. امروزه، پل متشکل از دو ردیف فروشگاه با طراحی پالادیانی لست و در میان آن ها یک خیابان باریک بر فراز پل واقع شده است که قدم زدن روی آن، حس جالبی برای بازدیدنمایندگان به همراه دارد. فروشگاه های سمت شمالی با پایه زدن به دیوار پل و افزودن ستون و تیر، تناسب پل را به هم زده اند؛ اما سمت جنوبی پل کماکان بخشی از طراحی رابرت آدام را در خود دارد.

این پل هم اکنون جزو ساختمان های رتبه یک دنیای، دسته بندی شده است.

لینکلن، انگلستان؛ پل های (High Bridge)

پلِ های در لینکلن در شرق انگلستان، تا به امروز قدیمی ترین پل در بریتانیا محسوب می گردد که هنوز روی آن، ساختمان هایی واقع شده است. این پل، ساخته شده در سال 1160، نام خود را از خیابانی گرفته است که در آن از میان رودخانه ویتام (Witham) عبور می نماید. اولین ساختمان بر پلِ های، یک کلیسای کوچک بود که به سنت توماس بکت اختصاص داده شد. این کلیسا در سال 1235 ساخته اما در سال 1549 بلا استفاده شد. سال بعد از آن، پل با یک پلت فورم بسیار بزرگ پوشانده شد و یک ردیف از مغازه ها ساخته شدند. این فضاها تا امروز روی این پل مورد استفاده هستند. کلیسای کوچک نهایتا در سال 1762 خراب شد.

در اواخر قرن هجدهم، رودخانه زیر پل لایروبی و سطح بستر رودخانه برای تسهیل عبور کرجی ها، کاهش داده شد. گذرگاه طاق دار پل نیز با عنوان شکاف افتخار (Glory Hole) شناخته می گردد.

ناربون، فرانسه؛ پل بازرگانان (Pont des Marchands)

پونده مقشاند، به معنای پل بازرگانان، یک پل تاریخی در ناربون در جنوب فرانسه است. این پل به عنوان پایه ای برای مجموعه ای از خانه ها و مغازه ها عمل می نماید. زیر این پل، کانال دلا رابین از میان شهر قدیمی عبور می نماید. این پل در قرن یکم ساخته شده و در اصل دارای شش یا احتمالا هفت طاق بوده است. امروزه، تنها یک طاق بر فراز کانال واقع شده است.

باد کرویتسناخ، آلمان؛ پل الد ناهه (Alte Nahebrücke)

پل آیت نال بقوکه در زبان آلمانی یا پل الد ناهه در زبان انگلیسی، یک پل طاق دار قرون وسطایی است که بر فراز رود ناهه و یک کانال به نام مولن تایش (Mühlenteich) در باد کرویتسناخ در غرب آلمان واقع شده است. این پل که در قرن چهاردهم ساخته شده است، یک اتصال مهم جاده ای از شهر ماینتس به تری یر به شمار می آمده است. پل الد ناهه در حقیقت به عنوان بخشی از استحکامات شهری، ساخته شد.

بخشی که بر مولن تایش واقع شده است، خانه چهار ساختمان قدیمی است. بخش دیگر که بر فراز رود ناهه واقع شده است در طول جنگ دنیای دوم به وسیله سربازان آلمانی منفجر شد تا دسترسی نیروهای آمریکایی به این منطقه را محدود نمایند.

لووچ، بلغارستان؛ پل کاورد بریج (Covered Bridge)

پل کاورد بریج در شهر لووچ در بلغارستان با بیش از یکصد متر طول، بر فراز رودخانه اسام (Osam)، بخش های قدیمی و تازه لووچ را به هم متصل می نماید. این بنا، یکی از مهم ترین و قابل تشخیص ترین نشانه های این شهر است.

پل اصلی در سال 1874، پس از آنکه پل قدیمی به وسیله یک سیل ویران گشت، ساخته شد. پل کاملا مسقف شد و خانه حدود 64 فروشگاه شد. کاورد بریج در یک آتش سوزی در سال 1925 تخریب و یک پل مدرن تر به جای آن در سال 1931 ساخته شد. در سال 1982-1981 این پل مورد بازسازی نهاده شد و پل فعلی دارای 14 فروشگاه است.

بورسا، ترکیه؛ پل ایرگاندی (Irgandı Bridge)

پل ایرگاندی با یک طاق بر فراز گوک دره (Gökdere)، یک انشعاب رودخانه نیلوفر (Nilüfer River) در شهر بورسا در ترکیه واقع شده است. این پل به وسیله یک بازرگان ثروتمند به نام مصلح الدین در سال 1442 در طول حکومت مراد دوم، ششمین سلطان و خلیفه امپراتوری عثمانی، سفارش داده شد. این پل در اصل بیش از 30 مغازه داشته است.